آشنایی با مدار ستاره مثللث در موتور القائی مزایا و معایب
موتورهای سه‌فاز، موتورهای الکترومکانیکی‌ای هستند که به سبب قدرتی که دارند باید با برق سه‌فاز راه‌اندازی شوند.
این موتورها برخلاف موتورهای تکفاز که 2 سیم خروجی دارند، دارای 6 سیم خروجی هستند که باید دو به دو یا سه ب
ه سه به هم وصل شوند تا قابلیت اتصال به پریز سه‌فاز را پیدا کنند. این موتورها به دلیل مصرف کم، بازدهی بالا،
تعمیرات آسان و قدرت بالا همواره مورد توجه صنعتگران قرار داشته‌اند. گفتنی است این موتورها با وجود این‌که کاربرد
گسترده‌ای در صنعت پیدا کرده‌اند، اما همواره مشکلاتی را برای کاربران خود به وجود آورده‌اند.
موتورهای سه‌فاز دارای معایب و مشکلاتی هستند؟
دو نوع اتصال ستاره یا مثلث برای راه‌اندازی این‌گونه موتورها وجود دارد. در اتصال ستاره موتور به طور سبک راه‌اندازی می‌شود.
در واقع این اتصال مفیدترین راه برای راه‌اندازی موتورهای سه‌فاز با توان بالاست؛ چون در این اتصال موتور جریان کمتری از شبکه
دریافت می‌کند و به هر کلاف داخلی موتور220 ولت برق وارد می‌شود، اما مشکل اتصال ستاره این است که تنها میتوان آن را
برای راه‌اندازی موتور به کار برد؛ زیرا از این موتورها برای کارهای سنگین استفاده می‌کنند و با این اتصال موتور زیربار قفل می‌کند،
پس باید با اتصال مثلث کار کنند. در اتصال مثلث به هر کلاف موتور380 ولت برق وارد می‌شود. مسلما این اتصال برای راه‌اندازی
موتورهای سه‌فاز مناسب نیست؛ زیرا در حین راه‌اندازی جریان زیادی از شبکه می‌کشد که این امر سبب صدمه‌زدن به خود موتور
و کلاف‌های داخل و همچنین موجب افت فشار شدید در شبکه می‌شود که به دیگر مصرف‌کننده‌های مجاور نیز آسیب جدی وارد می‌کند.
معایب تابلوی ستاره مثلث :
این تابلو درابعاد بزرگ ساخته می‌شود که هزینه ساخت آن بسیار بالاست. همچنین در داخل تابلوی ستاره مثلث تعداد زیادی
قطعات صنعتی وجود دارد که تابلو‌ساز آنها را به هم وصل کرده است. این قطعات شامل کنتاکتور تایمر، بی‌متال، کنترل فاز و
دیگر قطعات است که تمام آنها از خارج وارد می‌شوند. همچنین برای نصب به یک متخصص نیاز است تا تابلو را به موتور و شبکه وصل کند.
کنتاکتور ستاره مثلث :
این کنتاکتور در ابعاد20،15 و 6 سانتی‌متر است که کار کنتاکتورها، مدار فرمان و قدرت، بی‌متال، کنترل فاز، تایمر و دیگر قطعات
را در همین فضای محدود انجام می‌دهد. تمام قطعات این کنتاکتور در داخل کشور در دسترس است و نصب آن نیز به وصل کردن
6 سیم موتور به 6 خروجی دستگاه محدود می‌شود.
دستگاه دارای 3 ورودی است که سه فاز شبکه به آن وصل می‌شود و یک فرد عادی نیز با نقشه قادر است آن را نصب کند.
مزایای کنتاکتور ستاره مثلث :
سرعت قطع و وصل آن زیاد و استهلاک آن کم است و از نظر حفاظتی، ایمنی مناسب‌تر و کامل‌تری دارد.
مصرف بوبین آن 01/0 مصرف سیستم قبلی است. هنگام قطع برق مدار مصرف کننده نیز قطع می‌شود،
لذا پس از وصل مجدد، دستگاه در حالت ستاره است و این خود مزیتی مهم محسوب می‌شود؛ همچنین
فضای اشغال شده توسط این کنتاکتور حدود یک رله تایمر است که در نوع خود بی‌نظیر است. بازدهی
بیشتر و بهتر نیز از مهمترین مزایای این دستگاه محسوب می‌شود.
مدار فرمان و قدرت ستاره مثلث
مدارات فرمان ، مداراتی هستند که به کمک آنها میتوان نحوه کار بسیاری از دستگاهها و تجهیزات الکتریکی
را برنامه ریزی و کنترل کرد و تعیین نمود هر دستگاه (به طور اتوماتیک یا دستی) در چه زمانی وصل و در چه
زمانی قطع گردد. همچنین به کمک مدارات فرمان میتوان ضریب ایمنی کارکرد تجهیزات را نیز افزایش داد.
به عبارتی دیگر مدارات فرمان ، عملیات راه اندازی، تنظیم نحوه کار و متوقف یا قطع نمودن موتور ها و دیگر
بارهای صنعتی را بر عهده دارند. در مدارات فرمان الکتریکی وسایل مختلفی بکار میرود که از مهمترین آنها
کنتاکتور یا کلید مغناطیسی است. با استفاده از کنتاکتور میتوان مدارات فرمان متنوعی را به صورت اتوماتیک
و دستی ، طراحی نمود .
در شکل زیر راه اندازی ستار مثلث موتورهای القایی به کمک مدارات فرمان نشان داده شده است:
در این شکل با زدن استارت KM3 و KM1 بسته شده و به عبارتی موتور با حالت ستاره راه اندازی
می شود.(جریان راه اندازی ستاره از حالت مثلث کمتر است)
بعد از گذشت مدت زمان مشخص K1T کنتاکتور KM1 باز و KM2 بسته می شود و موتور با حالت
مثلث به کار خود ادامه می دهد.(توان در حالت مثلث از حال ستاره بیشتر است)