فرق موتور سنکرون و آسنکرون چیست مزایا و معایب
موتور سنکرون
دسته‌ای از موتور های الکتریکی هستند که رتور در آنها با سرعت ثابتی می‌چرخد. در واقع این سرعت ثابت همان سرعت میدان مغناطیسی دوار استاتور است.
موتورهای سنکرون دسته‌ای از موتورهای الکتریکی هستند که روتور (قسمت دوار) در آنها با سرعت ثابتی می‌چرخد. البته ثابت به این معنی که در صورت تغییر میزان بار مکانیکی روی شفت، سرعت موتور تغییر نخواهد کرد و اگر بخواهیم سرعت موتور را تغییر دهیم می‌بایست فرکانس تغذیه? آن را تغییر دهیم. روش دیگر برای تعیین سرعت چرخش روتور، تغییر تعداد قطب هاست. البته تعداد قطب‌ها جزو ویژگی‌های ذاتی موتور بوده و در زمان ساخت با توجه به نوع به نوع سیم پیچی استاتور مشخص میشود.
نوع خاصی از موتورها به نام موتور دالاندر وجود دارند که تعداد قطبهای آن در حین استفاده، بین 2 قطب یا 4 قطب قابل تغییر است. در موتورهای سنکرون سرعت از این رابطه بدست می‌آید: Ns=120*f/p که در این رابطه Ns سرعت سنکرون یا همان سرعت چرخش روتور بر حسب دور در دقیقه، f فرکانس تغذیه موتور بر حسب هرتز و p تعداد قطبهای موتور است در موتورهای سنکرون سیم پیچی روتور با ولتاژ مستقیم تغذیه میشود.
معمولاً در روتور موتورهای سنکرون علاوه بر آهن‌ربا حلقه‌های اتصال کوتاه نیز وجود دارد مانند موتورهای رتور قفسی این حلقه‌ها باعث میشود تا در لحظه راه‌اندازی سرعت روتور به سرعت سنکرون نزدیک شود و سپس به سرعت سنکرون برسد. این حلقه‌ها علاوه بر راه اندازی باعث مقاومت بیشتر موتور در برابر شوک بار و بار اضافی میشود.
مزایای موتور سنکرون:
1- این موتور دارای ضریب قدرت مناسب و قابل تنظیم است.
2- بازده عالی دارد.
3- در مقابل نوسان ولتاژ حساسیت ندارد.
4- امکان بکار بردن آن به طور مستقیم با ولتاژ زیاد وجود دارد.
5- با تحریک مناسب هیچگونه قدرت راکتیو مصرف نمیکند و فقط قدرت اکتیو مناسب می گیرد.
6- از این موتور میتوان به عنوان مولد قدرت راکتیو برای بالا بردن ضریب قدرت خط استفاده کرد.
معایب موتور سنکرون:
1- یک وسیله راه اندازی اولیه که موتور کمکی و غیره می باشد احتیاج دارد.
2- علاوه بر جریان متناوب برای سیم پیچ استاتور ، جریان دائم برای قطبهای آن هم مورد احتیاج است در نتیجه قیمت ماشین را نسبت به مشابه خود بالا میبرد.
3- سرعت آن ثابت است در نتیجه قابل تنظیم است.
4- نداشتن تحمل اضافه بار ( در صورتیکه خیلی زیادتر از حد مجاز به آن بار دهند میایستد و دوباره بایستی آنرا راه اندازی کرد.)
کاربرد موتور سنکرون:
به خاطر راه اندازی مشکل موتور سنکرون ، مورد استفاده آن محدود است.
به خاطر سرعت ثابت آن، در مواردیکه دور ثابت نیاز باشد، استفاده می شود. در وسایل دقیق مانند ساعتهای الکتریکی و گرام و ....
کاربرد مهم موتور سنکرون ، برای اصلاح Cosφ است. بار روی آن قرار نداده یعنی موتور بدون بار کار میکند در این حالت موتور سنکرون را خازن سنکرون گویند.
موتور آسنکرون
دوستان عزیز موتور آسنکرون به موتوری میگویند که سرعت رتور با سرعت میدان استاتور متفاوت باشد ... حالا یا بیشتر یا کمتر
نکته کاربردی : بیشترین کاربرد را در صنعت ( کارخانه ها ) و لوازم خانگی داررند..
حالا می پرسید چرا ؟
2-ساختمان این موتور ساده است .
3-امکان افزایش بار در آنها زیاد است .
4-سرعت آن در بارهای مختلف تقریباً ثابت است .
5-راه اندازی راحتر
6- تعمییر نگهداری راحتتر
انواع موتور های آسنکرون
1- روتور قفسه سنجابی :
از یک عدد میله مسی یا آلومینیومی که در شیارهای محیطی استوانه آهنی کار گذاشته است.که بر دو نوع است که نوع اول از میله های گرد تشکیل شده است و در نوع دوم از میله های مستطیلی و یا به شکل دو دایره که به هم متصل و یا جدا از هم هستند تشکیل میشود .
روتور های قفسه ای یک طبقه ، گشتاور خوبی در شروع به کار ندارند .
روتور های قفسه ای دو طبقه ، گشتاور خوبی در شروع به کار دارند .
آیا می دانید چرا شیارها در روی روتور مورب می باشد ؟
با مورب کردن شیارها ، لرزش و صداهای موتور جلوگیری می کند. همچنین از تمایل روتور به ایستادن و قفل شدن در موقع راه اندازی جلوگیری می کند .
1- موتور آسنکرون با روتور سنجابی که روتور آن دارای یک قفسه هادی است : برای قدرتهای کم و غالباً به صورت تک فاز ساخته می شوند . موارد کاربرد آن موتورهای کولر و لباسشوئی و و یخچال و غیره می باشد .
2- موتور آسنکرون با روتور سنجابی که روتور آن دارای دو قفسه هادی است : دارای گشتاور شروع به کار خوب و جریان راه اندازی آنها نیز نسبتاً کم است بنابراین میتوان از این موتور در جاهایی که قدرت زیاد احتیاج است استفاده شود . کارگاه های صنعتی و بالابر ها و ....
به جای میله ، استاتور را می توان سیم پیچی سه فاز کرد و این سیم پیچها را به صورت ستاره وصل می کنیم . درروی محور این موتور سه حلقه که نسبت به هم و نسبت به محور عایق هستند (رینگ) قرار دارد . سه سر سیم پیچی روتور به این سه حلقه متصل می شود و به وسیله جاروبکهائی که روی حلقه ها تکیه دارند به یک مقاومت سه فاز ستاره متصل میشود.
برای قدرت های خیلی زیاد مخصوصاً اگر با فشار قوی باشد استفاده می شود و یا اینکه در موقع شروع به کار ، موتور احتیاج به گشتاور زیاد داشته باشد مانند به راه انداختن ترن یا جرثقیلها ، دریل ها ، دستگاه های فرز و ......
مزایا موتور آسنکرون با روتور قفسه ای
1-راه اندازی موتور آسنکرون با روتور قفسه ای بر خلاف موتور سنکرون خیلی ساده میباشد یعنی نه به موتور فرعی و نه به جریان دائم که در موتورهای سنکرون مورد احتیاج بود ، احتیاج دارد.
2-ساختمان این موتور ساده است .
3-امکان افزایش بار در آنها زیاد است .
4-سرعت آن در بارهای مختلف تقریباً ثابت است .
5-ضریب قدرت بهتری نسبت به موتور آسنکرون با روتور سیم پیچی شده دارد .
معایب موتور آسنکرون با روتور قفسه ای :
1-در موقع شروع به کار جریان زیادی از شبکه میگیرد .
2-گشتاور شروع به کار آن کم میباشد .
3-در موقعیکه بار آن به حد کافی نیست ضریب قدرتش کم است .
4-در مقابل تغییر فشار الکتریکی حساسیت دارد .
5-تنظیم تعداد دور آنها مشکل می باشد .
مزایا موتور آسنکرون با روتور سیم پیچی شده :
2- بر خلاف موتور آسنکرون با روتور قفسه ای که جریان شروع به کار آنها کم است جریان شروع به کار کمی دارد .
3- سرعت آن در مقابل بارهای مختلف تقریباً ثابت است .
4- تعداد دور آن تا حدی قابل تنظیم است .( با کم و زیاد کردن رئوستا راه انداز )
5- میتوان تا حدی بار آن را زیاد کرد .
معایب موتورهای آسنکرون با روتور سیم پیچی شده :
1- در مقابل تغییر ولتاژ حساسیت دارد .
2- ضریب قدرت آن در موقعیکه بار به حد نرمال نیست کم می باشد .
3- ضریب قدرت آنها نسبت به ضریب قدرت موتور آسنکرون با روتور قفسه ای کمتر است.